Boşanma Sebeplerİ ve Süreçlerİ: Evlİlİğİnİzİ Sonlandırmak İçİN Bİlmenİz Gereken Her Şey
- avcemacer
- 24 Haz
- 6 dakikada okunur
Güncelleme tarihi: 26 Haz
Evliliğinizin artık sürdürülemez hale geldiğine mi karar verdiniz? Boşanma sürecinde nelerle karşılaşacağınızı merak ediyor musunuz? Bu kapsamlı rehberde, Türk hukuku çerçevesinde boşanma sebepleri, dava süreçleri ve haklarınız hakkında bilmeniz gereken her şeyi bulacaksınız.

Boşanma Nedİr ve Ne Zaman Mümkündür?
Boşanma, evlilik birliğinin Medeni Kanunda belirtilen sebeplerle mahkeme kararıyla sona erdirilmesidir. Her evlilik farklıdır ve her boşanma süreci de kendine özgü zorluklarla doludur. Ancak hukuki çerçeveyi doğru anlamak, bu süreçte atacağınız adımları planlamanıza yardımcı olacaktır.
Türk hukukunda boşanma sebepleri iki ana kategoriye ayrılır: genel boşanma nedenleri ve özel boşanma nedenleri. Genel boşanma nedeni, evlilik birliğinin temelinden sarsılmasıdır. Özel boşanma nedenleri ise zina, hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış, suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme, terk ve akıl hastalığı gibi spesifik durumları kapsar.
Mutlak ve Nİsbİ Boşanma Sebeplerİ: Aradakİ Fark Nedİr?
Boşanma sebeplerini etkilerine göre mutlak ve nisbi olarak ayırmak önemlidir. Bu ayrım, davanızda hangi delilleri sunmanız gerektiğini doğrudan etkiler.
Mutlak Boşanma Sebeplerİ
Mutlak boşanma sebeplerinde, sadece o olayın gerçekleştiğini ispat etmeniz yeterlidir. Ayrıca evlilik birliğinin sarsıldığını kanıtlamanız gerekmez. Bu sebepler şunlardır:
Terk
Zina
Anlaşmalı boşanma
Fiili ayrılık
Hayata kast
Pek kötü veya onur kırıcı davranış
Nİsbİ Boşanma Sebeplerİ
Nisbi boşanma sebeplerinde ise hem o durumun varlığını hem de evlilik birliğinin temelinden sarsıldığını ispat etmeniz gerekir. Bu daha zorlu bir süreçtir ve güçlü deliller gerektirir:
Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme
Akıl hastalığı
Evlilik birliğinin temelinden sarsılması
Boşanma Sebeplerİ: Hangİ Durumda Hangİ Dava?
1. Zİna: Sadakatsİzlİk ve HukuKİ Sonuçları
Eşinizin size sadakatsizlik yaptığını mı öğrendiniz? Zina, Türk hukukunda en ciddi boşanma sebeplerinden biridir. Ancak zina denildiğinde tam olarak neyin kastedildiğini anlamak önemlidir.
Hukuki anlamda zina, eşlerden birinin eşinden başka biriyle cinsel ilişkiye girmesi olarak tanımlanır. Sadece öpüşme, flört etme veya duygusal yakınlık kurmak zina olarak kabul edilmez. Ancak bu tür davranışlar da evlilik birliğini sarsar ve "evlilik birliğinin temelinden sarsılması" nedeniyle boşanma davası açılabilir.
Zina Davasında Dikkat Edilmesi Gerekenler:
Süre sınırı: Zinayı öğrendiğiniz tarihten itibaren 6 ay, her halükarda zina eyleminden itibaren 5 yıl içinde dava açmalısınız
İspat yükü: Zinanın gerçekleştiğini ispat etmek size düşer
Af durumu: Eğer zinayı açık veya örtülü olarak affettiyseniz, dava açma hakkınız düşer
Birden fazla zina: Eşiniz birden fazla zina yapmışsa, son zina tarihinden itibaren süre işler
Örneğin: Eşinizin başka biriyle olan mesajlarını, fotoğraflarını bulduğunuz veya tanıkların gördüğü durumlar zina davası için delil teşkil edebilir. Ancak bu delillerin mahkemede kabul görmesi için genel olarak hukuki usullere uygun şekilde elde edilmiş olması gerekir.
2. Şİddet ve Kötü Muamele: Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış
Eşinizden fiziksel veya psikolojik şiddet görüyor musunuz? Bu durum hem hayata kast hem de pek kötü veya onur kırıcı davranış kapsamında değerlendirilebilir.
Hayata Kast Nedir?
Hayata kast, eşlerden birinin diğerini öldürme amacıyla eyleme başlamasıdır. Bu eylem:
Bizzat kendisi tarafından yapılabilir
Başka birini kullanarak da gerçekleştirilebilir
Sadece tehdit etmek yeterli değildir (ancak tehdit de evlilik birliğini sarsar)
Pek Kötü ve Onur Kırıcı Davranış Örnekleri:
Sürekli ve acımasızca dövmek
Cinsel ilişkiye zorlamak
Sürekli aşağılama ve hakaret
Maddi imkanları kısıtlama
Sosyal çevreden izole etme
Çocuklar önünde şiddet uygulama
Önemli not: Bu davranışları açık veya örtülü olarak affederseniz, dava açma hakkınız düşer. Ayrıca öğrendiğiniz tarihten itibaren 6 ay, her halükarda olayın gerçekleştiğinden itibaren 5 yıl içinde dava açmalısınız.
3. Suç İşleme ve Haysİyetsİz Hayat Sürme
Eşiniz suç mu işliyor? Yahut, toplumca hoş karşılanmayan davranışlarda mı bulunuyor? Bu durumlar da boşanma sebebi olabilir, ancak dikkat edilmesi gereken noktalar vardır.
Küçük Düşürücü Suçlar:
Hırsızlık
Dolandırıcılık
Cinsel saldırı
Rüşvet
Kaçakçılık
Haysiyetsiz Hayat Örnekleri:
Uyuşturucu bağımlılığı
Alkol bağımlılığı
Kumar bağımlılığı
Fuhuş
Toplumsal ahlaka aykırı davranışlar
Dikkat: Bu boşanma nedeni nisbi olduğu için, hem suçun/haysiyetsizliğin varlığını hem de bunun evlilik birliğini sarstığını ispat etmeniz gerekir. Ayrıca ceza davası sonuçlanana kadar aile mahkemesi beklemelidir.
4. Terk: Eşİnİz Evİ Terk Ettİyse Ne Yapmalısınız?
Eşiniz evi terk etti ve geri dönmüyor mu? Terk, boşanma için geçerli bir sebeptir ancak belirli koşulları vardır.
Terk Sayılan Durumlar:
Evlilik yükümlülüklerini yerine getirmemek amacıyla evi terk etme
Haklı sebep olmadan ortak konuta dönmeme
Diğer eşi zorla evden çıkarma
Diğer eşin eve dönmesini engelleme
Terk Sayılmayan Durumlar:
Eğitim amaçlı uzaklaşma
İş gezisi, iş değişikliği
Tutukluluk, ceza infaz kurumunda bulunma
Hastalık nedeniyle hastanede bulunma
Hakim kararıyla ayrı yaşama
Terk Davası Açma Koşulları:
Ayrılık en az 6 ay sürmüş olmalı
Hakim veya noter ihtarı yapılmalı
İhtar sonuçsuz kalmalı
Ayrılığın 4. ayından sonra ihtar istenebilir
İhtardan 2 ay sonra dava açılabilir
Özel durum: Şiddet nedeniyle evi terk etmek zorunda kalan eş "terk edilen", şiddet uygulayan eş ise "terk eden" sayılır.
5. Akıl Hastalığı: Hassas Bİr Konu
Eşinizin akıl hastalığı nedeniyle ortak yaşam çekilmez hale geldi mi? Bu durum da boşanma sebebidir ancak çok dikkatli yaklaşılması gereken bir konudur.
Gerekli Koşullar:
Resmi sağlık kurulu raporu ile hastalığın tespiti
Hastalığın iyileşme olasılığının bulunmaması
Ortak hayatın çekilmez duruma gelmesi
Davalıya vasi atanması gerekebilir
Bu dava türü hem hukuki hem de insani açıdan zordur. Profesyonel hukuki yardım almak özellikle önemlidir.
6. Evlİlİk Bİrlİğİnİn Temelİnden Sarsılması: "Geçİmsİzlİk"
Bu, halk arasında en çok bilinen boşanma sebebidir. Ancak sadece "geçinemiyoruz" demek yeterli değildir.
Gerekli Koşullar:
Evlilik birliğinin temelinden sarsılması
Ortak yaşamın sürdürülmesinin beklenememesi
Davacının daha ağır kusurlu olmaması
Kusur Oranları ve Sonuçları:
Eşit kusur: Boşanma kararı verilir
Davalı ağır kusurlu: Boşanma kararı verilir
Davacı ağır kusurlu: Dava reddedilir (davalı boşanmak istemediğini söylerse)
Kusur yoksa: Dava reddedilebilir.
7. Anlaşmalı Boşanma: En Az Streslİ Yol
Eşinizle anlaşarak boşanmak istiyorsanız, bu en hızlı ve ekonomik yoldur.
Gerekli Koşullar:
Evlilik en az 1 yıl sürmüş olmalı
Her konuda anlaşma sağlanmalı:
Boşanma kararı
Mal paylaşımı
Velayet
Nafaka
Tazminat
Anlaşmalı Boşanma Süreci:
Boşanma protokolü hazırlanır
Mahkemeye birlikte başvurulur
Hakim tarafları dinler
Protokol incelenir ve onaylanır
Boşanma kararı verilir
Önemli: Tek bir konuda bile anlaşmazlık varsa, dava çekişmeli boşanmaya dönüşür.
Boşanma Davasının Sürecİ ve Usulü
Yetkİlİ Mahkeme
Boşanma davasını nerede açacağınız önemlidir. Seçenekleriniz:
Kendi yerleşim yeriniz mahkemesi
Eşinizin yerleşim yeri mahkemesi
Son 6 ay birlikte yaşadığınız yer mahkemesi
Seçim hakkı size aittir ve stratejik olarak önemli olabilir.
Yargılama Kuralları
Boşanma davası özel kurallara tabidir:
Hakim delilleri serbestçe takdir eder
Vicdani kanaat şarttır
Tarafların ikrarları hakimi bağlamaz
Yemin önerilemez
Duruşma gizli yapılabilir
Geçİcİ Önlemler
Dava sürecinde hakim şunları karara bağlayabilir:
Eşlerin barınması
Nafaka
Mal yönetimi
Çocukların bakımı
Koruma tedbirleri
Boşanma Davasında Dİkkat Edİlmesİ Gereken Hususlar
Delİl Toplama
Boşanma davasında delil toplama çok önemlidir:
Fotoğraflar, ses kayıtları, mesajlar
Tanık beyanları
Resmi belgeler (hastane raporları, polis tutanakları)
Uzman raporları
Uyarı: Delillerin hukuka uygun şekilde elde edilmiş olması gerekir. Özel hayatın gizliliğini ihlal eden deliller mahkemede kabul edilmeyebilir.
Süre Sınırları
Her boşanma sebebinin kendine özgü süre sınırları vardır:
Zina: Öğrenmeden itibaren 6 ay, eylemden itibaren 5 yıl
Hayata kast/Kötü muamele: Öğrenmeden itibaren 6 ay, eylemden itibaren 5 yıl
Terk: Belirli usul şartları var
Diğer sebepler: Süre sınırı yok
Af Durumu
Bir boşanma sebebini affetmeniz halinde o sebebe dayalı dava açamazsınız. Af açık veya örtülü olabilir:
Açık af: Doğrudan affettiğinizi söylemek
Örtülü af: Olaydan sonra normal evlilik ilişkisini sürdürmek
Boşanma Kararının Sonuçları
Mal Paylaşımı
Evlilik sırasında edinilen mallar paylaşılır:
Mal rejimi (eşler arası malvarlığı rejimi)
Artık değer hesaplaması
Katkı payı belirlenmesi
Nafaka
Yoksulluk nafakası: Boşanma sonrası geçim sıkıntısı çekecek eş için
Çocuk nafakası: Çocukların bakım masrafları için
Tazmİnat
Maddi tazminat: Ekonomik kayıplar için
Manevi tazminat: Ruhsal acılar için
Velayet ve Kİşİsel İlİşkİ
Çocukların velayeti
Görüşme hakkı
Eğitim kararları
KADININ Soyadı
Kadın, boşanma sonrası:
Bekarlık soyadını geri alır
Önceki eşinin soyadını taşımak için izin isteyebilir
Dul ise bekarlık soyadını kullanabilir
Reddedİlen Boşanma Davası Sonrası Ne Olur?
Boşanma davanız reddedildi ve 3 yıl geçti mi? Bu durumda özel bir hak doğar:
3 yıl sonra ortak yaşam kurulmamışsa
Sebep ne olursa olsun boşanma kararı verilir
Bu mutlak bir haktır
Kusur araştırması yapılmaz
Neden Profesyonel Hukukİ Yardım Almalısınız?
Boşanma süreci sadece hukuki değil, aynı zamanda duygusal olarak da zorlayıcıdır. Bu süreçte:
Uzman Avukat Desteğİnİn Faydaları:
Doğru strateji belirleme: Hangi boşanma sebebinin sizin durumunuza en uygun olduğunu tespit etmek
Delil toplama: Hukuka uygun şekilde güçlü deliller elde etmek
Süre yönetimi: Hak kaybına uğramadan doğru zamanlama yapmak
Müzakere becerisi: Anlaşmalı boşanmada en iyi koşulları sağlamak
Mahkeme tecrübesi: Duruşmalarda etkili savunma yapmak
Sonuç odaklı yaklaşım: Nafaka, tazminat ve mal paylaşımında haklarınızı korumak
Sonuç: Yenİ Bİr Başlangıç İçİn Doğru Adımlar
Boşanma kararı almak kolay değildir, ancak bazen yaşam kalitesi ve mutluluk için gereklidir. Bu süreçte yalnız olmadığınızı, hukuki haklarınızın korunabileceğini ve doğru yaklaşımla en az hasarla bu süreci geçebileceğinizi unutmayın.
Eğer boşanma düşünüyorsanız:
Durumunuzu değerlendirin: Hangi boşanma sebebi geçerli?
Delillerinizi toplayın: Ancak hukuka uygun şekilde
Haklarınızı öğrenin: Nafaka, tazminat, mal paylaşımı
Profesyonel destek alın: Deneyimli bir avukatla çalışın
Hemen Harekete Geçİn
Boşanma sürecinde zaman kritiktir. Özellikle zina, terk, hayata kast gibi sebeplerde süre sınırları vardır. Delillere de ivedilikle ulaşılabilmeli ve hukuka uygun olarak değerlenlendirmeye tabi tutulup kullanılabilmeli. Geç kalmak hak kaybına yol açabilir.
Yorumlar