Miras intikali, birçok açıdan karmaşık ve dolayısıyla zorlu bir hukuki müessesedir. Miras intikali süreci yürütülürken yapılan yanlışlardan ötürü genellikle birçok mağduriyet yaşanabilmektedir. Bu mağduriyetlerin yaşanmaması için gerekli aşamaların dikkatlice takip edilmesi elzemdir. Peki, miras intikali nasıl yapılır?
1- Miras Hangi Anda Mirasçılara Geçer?
Miras, Türk Medeni Kanunun 517/1. Maddesi gereğince mirasbırakanın ölümü ile açılır ve mirasçılara geçer. Mirasbırakanın ölümü, kural olarak ölüm belgesiyle belgelenmektedir.
2- Miras İntikali için Nereden Başlanmalı? Mirasçılık Belgesi (Veraset İntikali) Nedir? Nereden Alınır?
Miras intikali için öncelikle mirasbırakandan geriye kimlerin mirasçı kaldığı belirlenmelidir. Bunun içinse, Sulh Hukuk Mahkemesinden yahut Noterlikten bir ‘’mirasçılık belgesi (veraset ilamı)’’ alınmalıdır. Bu evrakta, mirasbırakanın hangi tarihte öldüğü, mirasçılarının kimler olduğu, mirasçıların miras payları yer almaktadır. Miras intikali için hayli elzem olan mirasçılık belgesi (veraset ilamı) olmaksızın miras intikali süreci başlatılamamaktadır.
3- Mirasbırakandan Kalan Malvarlığının Tespiti Nasıl Yapılır?
Bir diğer önemli husus, mirasbırakanın taşınır ve taşınmaz mallarının neler olduğunun tespitidir. Bu, genelde mirasçılar tarafından bilinse de mirasbırakanın kimi zaman mirasçıların dahi bilmediği bir malvarlığı ortaya çıkabilmektedir. Bu kimi zaman bir taşınmaz, kimi zaman bir banka hesabı, kimi zamansa bir devremülk veya araba olabilmektedir. Örnekler çoğaltılabilir.
Terekenin, yani mirasbırakandan mirasçılara miras kalan hak ve borçların toplamının tespiti için bir terekenin tespiti davası açılabilir. Bu tercih edilmezse, Tapu Genel Müdürlüğünden yahut webtapu.gov.tr adresinden mirasbırakana ait taşınmazlar sorgulanabilir. Eğer mirasbırakanın bir aracının olduğu düşünülüyorsa bu bilgi Emniyet Gelen Müdürlüğünden, eğer bir banka hesabının olduğu düşünülüyorsa tek tek bankalardan mirasçılık belgesi ve mirasçıya ait kimlik kartıyla öğrenilebilir.
4- Belediyelerden Emlak Rayiç Bedelleri Nasıl Alınır?
Mirasbırakanın mal varlığı da tespit edildikten sonra, miras intikali için bir sonraki aşamaya geçilebilir. Terekede bir veya birden fazla taşınmaz yer alıyorsa, bu taşınmazların bulundukları belediyelerden rayiç bedel yazıları toplanmalıdır. Bu rayiç bedeller, mirasbırakanın vefat ettiği yıla ait emlak rayiç bedelleri olmalıdır. Terekeye ait taşınmazların emlak rayiç bedellerinin alınabilmesi için her bir taşınmaza ait emlak vergisi gibi bir dizi verginin belediyeye ödenmesi gerekmektedir.
5- Mirasbırakandan Kalan Banka Hesapları için Ne Yapılmalıdır?
Eğer mirasbırakanın bankada parası varsa, buna ilişkin olarak bankadan vefat tarihi itibariyle hesaplarda ne kadar paranın olduğuna dair bir yazı alınması gerekmektedir.
6- Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesi Nasıl Doldurulur? Nereye Verilir? Ekine Neler Eklenmelidir?
Bahsolunan evraklar toparlandıktan sonra miras intikalinin bir diğer önemli aşamasına geçilir. Bu kez, Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesinin verilmesi aşaması karşımıza çıkacaktır. Mirasbırakanın bilgilerinin, mirasçılarının bilgilerinin, tereke bilgilerinin ve paya isabet eden değerlerinin büyük bir dikkat ve özenle doldurulmasından ve tüm mirasçılar tarafından imzalanmasından sonra Veraset ve İntikal Beyannamesi, mirasbırakanın son ikametgâhının olduğu yer vergi dairesine verilir yahut başka bir ildeki vergi dairesi aracılığıyla esas vergi dairesine gönderilir. Bu işlem, internet ortamında da yapılabilmektedir. Veraset ve İntikal Beyannamesinin ekine muhakkak başvurucu kimlik fotokopileri yahut işlem vekaletnameyle yapılıyorsa vekaletname suretleri, mirasçılık belgesi (veraset ilamı), tapu kayıtları ve rayiç bedeller eklenmelidir.
7- İlişik Kesme Yazısı Nedir? Nereden ve Nasıl Alınır?
Veraset ve İntikal Beyannamesinin verilmesine müteakip bir dizi harç ve vergi ödenir. Bu ödemeler de gerçekleştikten sonra vergi dairesinden ilişik kesme yazıları alınır. Bu ilişik kesme yazıları, miras intikali için hayati derecede önemlidir. Eğer ilişik kesme yazılarında miras mallarına ilişkin bir hata varsa, yetkililerle görüşülerek yahut kimi zaman bir düzeltme beyannamesi vererek bu hatanın giderilmesi istenir.
8- Son Adım: Miras İntikali Başvurusu Nereden ve Nasıl Yapılır? Hangi Evraklar Gereklidir?
Mirasçılardan en az biri ilişik kesme yazıları, tapu kayıtları ve mirasçılık belgesi ile webtapu.gov.tr adresi üzerinden intikal başvurusunda bulunur. İntikal başvurusunun yapılabilmesi için E-Devletinizin iki faktörlü kimlik doğrulama özelliğinin açık olması gerekir. Başvuruya müteakip gerekli harç ve vergilerin yatırılmasıyla beraber Tapu tarafından mirasçıya bir tarih ve saat bildirilir. Mirasçı belirtilen gün ve saatte elinde evrak asıllarıyla Tapuda bulunur. Miras intikali için görevli memur tarafından başvurusu işleme alınır ve evrak asılları kontrol edildikten sonra çıkartılan yeni tapular mirasçıya teslim edilir. Tapudaki bu işlemlerin yapılabilmesi için bir mirasçının başvurusu yeterlidir. Bu işlemler, diğer mirasçılar için de sonuç doğurur.
9- Sıkça Sorulan Sorular
''Miras intikal harçları ne kadar tutar?'' sorusunun cevabı: Harç, başvurduğunuz tapu müdürlüğünün döner sermaye bedeli olarak belirlediği miktar üzerinden belirlenir ve bu sebeple değişiklik gösterir. Ancak şu kesindir ki, her bir taşınmaz için ayrı ayrı harç belirlenir.
''Miras intikali ne kadar sürer?'' sorusunun cevabı: Kesin bir süre erilemeyecek olsa da gerekli evrakların ivedi şekilde toplanılması ve tapudaki işlemlerin halledilmesi süreci 2-3 haftayı bulabilir.
Sonuçta, mirasçı diğer mirasçılarla beraber miras kalan taşınmaza elbirliği mülkiyetiyle sahip olur. Eğer bir araç yahut banka için de ilişik kesme yazıları alındıysa, bu yazıların da ilgili yerlere teslimiyle bahsolunan mallar da mirasçılara elbirliğiyle geçer. Unutulmamalıdır ki, bu aşamada hiçbir mirasçı bir diğerinin onayı olmadan malı satamaz, kiralayamaz, semerelerinden faydalanamaz.
Comments